Zabytki

Kościół farny:
Na miejscu dawnego Świecia pozostał nad Wdą obok zamku tylko kościół farny. Przed częste powodzie i pożar podczas pierwszej wojny szwedzkiej kościół ucierpiał znacznie, o czym świadczą rysy w murach. Stoi on na miejscu kościoła drewnianego, który, wedle zachowanej w kościele tablicy pamiątkowej, miał zbudować w końcu X wieku Bolesław Chrobry. Obecny kościół jest to ceglany gotyk trzynawowy, którego prezbiterium z pięknym szczytem schodkowym pochodzi z pocz. XV wieku, zaś nawy z połowy XVI wieku. Nawę główną i wieżę fundował starosta świecki i wojewoda pomorski Jerzy Konopacki. Zachodzi znaczna różnica między gotyckim prezbiterium a nawą w stylu przejściowym w renesans, z niemal czworobocznymi oknami. Po zniszczeniu przez Szwedów odrestaurowano kościół w roku 1633 w stylu barokowym.

Z tego czasu pochodzi wczesnobarokowy wielki ołtarz, bogato rzeźbiony, malowany i złocony. Wśród obrazów wartość przedstawia obraz Sądu Ostatecznego, gdańskiej szkoły z końca XVII wieku. Wnętrze kościoła zepsute jest przez częste powodzie. Sklepienie mają tylko niskie nawy boczne i zakrystia. Długość kościoła wynosi 42,3 m., szerokość 17 m.; założenie bazylikowe. Najcenniejszą częścią jest prezbiterium z ładnym schodkowym szczytem nad absydą. Czworoboczna wieża od frontu ma szczyt renesansowy, pochodzący z restauracji w XVII wieku po pierwszej wojnie szwedzkiej, kiedy nawy boczne otrzymały sklepienie, a nawa główna i prezbiterium malowany drewniany sufit. Malowidła tego stropu z ornamętyką roślinną i aniołkami są charakterystycznym zabytkiem polskiej sztuki ludowej. Również ładnie przedstawiają się malowidła z XVIII wieku w stallach ze scenami z życia św. Stanisława z XVIII wieku. W dwóch ołtarzach bocznych antepedia z kordebanu. Woda w czasie powodzi zalewała często kościół, a jej wysokość oznaczona jest na tablicy w prezbiterium. W posadzce prezbiterium szereg nagrobków członków rodziny Konopackich, starosty świeckiego Jerzego (zm. 1543), jego wnuka również Jerzego (zm. 1566) i Macieja wojewody chełmińskiegos. Naprzeciw ambony epitafium burmistrza Łukasza Siennickiego z roku 1740, rokokowe, dane przez jego zięcia, burmistrza Michała Gierłowskiego, a w nawie naprzeciw siebie, dwa rokokowe epitafia drewniane i to samego burmistrza Gierłowskiego z około roku 1750 i jego dwóch żon, wszystkie z długimi wierszowanymi napisami polskimi. Oprócz tego są tu nagrobki Siennickich, Domagalskich i innych mieszczan świeckich. Szczególnie pięknych jest widok zewnętrzny kościoła z charakterystyczną dla gotyków krzyżackich wieżą od frontu i gładko zakończoną absydą ze schodkowym przyczółkiem.

Mury miejskie:
Na Starym Mieście, tuż obok kościoła farnego zachowały się też resztki murów miejskich z XIV wieku, które po części zbudowano dla ochrony od nieprzyjaciół, a po części dla zabezpieczenia się od powodzi. Posiadały one liczne baszty oraz cztery bramy: Chełmińską od strony lądu, której resztki zachowały się do dzisiaj; Wiślaną od południa, Zamkową od wschodu i Mostową od północy.

Kościół klasztorny:
Na miejscu pierwotnego zamku książąt pomorskich stoi kościół Bernardynów. Klasztor fundował w roku 1624 burmistrz Jerzy Kapela, którego portret wisi w kaplicy św. Rocha. Obecny kościół barokowy po spaleniu pierwotnego drewnianego zbudowali bernardyni w roku 1720. Jest to barok jednonawowy, z ołtarzem, z urządzeniem, którego częściowo pochodzi z doby Stanisława Augusta, ozdobiony pięknymi freskami z XVIII wieku. W wielkim ołtarzu obraz M. Boskiej, którego przyjście do Świecia przedstawiają malowidła ścienne.

Dawny obraz M. Boskiej, słynący cudami spłonął 25 XI 1902 roku. Obecny obraz malował krakowski malarz-artysta Bernard Łaszczyński. Kasata klasztoru nastąpiła w roku 1816, a w roku 1855 umieszczono w dawnym klasztorze zakład dla umysłowo chorych. Kościół został odnowiony po pożarze w 1902 roku. Wieża i krużganek, otaczający dokoła dziedziniec przed kościołem, częściowo zachowane z dawnego klasztoru, pochodzą z roku 1741. W kościele odbywają się dwa razy do roku odpusty.